Termin „strategia” ma ścisłe konotacje ze sztuką wojenną. Słowo to wywodzi się ze starożytnej Grecji, gdzie określało wszelkie działania mające na celu wygranie bitwy i pokonanie przeciwnika. Strategia dotyczyła wszystkiego, co mogło wpłynąć na wynik kampanii wojennej: rozmieszczenia wojsk, wyboru miejsca i czasu bitew, dobierania członków armii czy znajomości przeciwnika.
Dziś pojęcie strategii daleko wykracza poza tereny militarne – stało się szalenie modne zwłaszcza w ujęciu marketingowym i ekonomicznym. Dla przedsiębiorców szczególnie ważna jest strategia rozwoju firmy, której opracowanie zleca się wykwalifikowanym menedżerom. Planowanie celów i sposoby ich osiągania są istotne również dla potencjalnych inwestorów, którzy na podstawie strategii firmy mogą oszacować ryzyko inwestycji i szanse na osiągniecie zysku. Strategią przedsiębiorstw zainteresowani są także obecnie i przyszli pracownicy, gdyż to właśnie od niej zależy ich zatrudnienie czy awans.
Na czym polega strategia rozwoju firmy?
Strategia rozwoju oznacza zaplanowanie konkretnych działań, które w dłuższym horyzoncie czasowym zadecydują o sukcesie firmy. Plan strategii musi by na tyle elastyczny, by umożliwić firmie funkcjonowanie niezależnie od zmian zachodzących na rynku zbytu i powodzenia konkurencji.
Planowanie strategiczne dotyczy głównie:
- długoterminowego programu działalności przedsiębiorstwa;
- wyboru charakterystycznych cech rynku zbytu (rynki krajowe/międzynarodowe, działalność stacjonarna/mobilna/wysyłkowa/, wybór grupy docelowej, wybór przedmiotu sprzedaży);
- uzyskania przewagi konkurencyjnej;
- pozyskiwania środków na inwestycje i rozwój;
- wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa (np. finansowych, ludzkich) do realizacji celów;
- adaptacji przedsiębiorstwa do zmian wewnętrznych i zewnętrznych (rynkowych);
- spełniania potrzeb klientów;
- współpracy ze środowiskiem zewnętrznym tj. kontrahentami i konkurencją;
- reagowania w sytuacjach kryzysowych.
Jak widać, egzystencja przedsiębiorstwa jest uzależniona zarówno od czynników zewnętrznych (klientów, konkurencji), jak i środowiska wewnętrznego (np. sposobów wykorzystania środków finansowych). Strategia rozwoju firmy zwykle obejmuje długi horyzont czasowy (5 lat i dłużej), choć niektóre branże wymagają planowania krótkoterminowego (do 1 roku) z uwagi na szybkie tempo zmian rynkowych i krótki czas zachodzący pomiędzy wprowadzeniem na rynek a zbyciem towaru.
Dlaczego firma powinna mieć własną strategię rozwoju?
Opracowanie strategii przedsiębiorstwa zapewnia długoterminowe korzyści. Przede wszystkim, firma jest dobrze przygotowana na zmiany, co pozwala jej przetrwać pomimo niekorzystnej sytuacji na rynku. Dzięki strategii przedsiębiorstwo uchodzi za bardziej stabilne i rozwojowe, co zwiększa jego przewagę nad konkurencją. Ponadto zarządzanie oparte na konkretnym planie podnosi atrakcyjność firmy wobec podmiotów zewnętrznych (rynek zbytu, giełda), gdyż decyzje strategiczne uwzględniają także potrzeby klientów i oczekiwania akcjonariuszy.